Wydawca treści Wydawca treści

Ochrona lasu

07.02.2017 | Paweł Smoliński

Wiedza o procesach zachodzących w przyrodzie i kontrola stanu środowiska leśnego pozwalają leśnikom na wczesną diagnozę zagrożeń, mogących wpłynąć negatywnie na stan lasu. Każdego roku podejmują oni działania mające na celu zachowanie trwałości lasu i zwiększenie jego naturalnej odporności na czynniki szkodotwórcze.

Zagrożenia dzieli się na trzy grupy:

biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne);
abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury);
antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).

W ochronie lasu obowiązuje zasada działania profilaktycznego. Jest to zestaw czynności, prowadzących do zwiększenia zdolności obronnej lasu w stosunku do szkodników i czynników chorobotwórczych. Lasy Nadleśnictwa Babimost, ze względu na uwarunkowania siedliskowe, są bardzo silnie narażone na szkody wyrządzane przez owady. W 2002 r. zwalczano barczatkę sosnówkę i brudnicę mniszkę, a w 2003 r. brudnicę mniszkę. Cały obszar jest nieustannie monitorowany przez leśników, kontrolujących stan owadzich populacji. W sytuacjach szczególnych, gdy dochodzi do ich masowego występowania (tzw. gradacja), konieczne jest stosowanie lotniczych zabiegów ratowniczych.

Bardzo ważnymi sprzymierzeńcami leśników w walce z nadmiernym rozmnożeniem się szkodliwych owadów są ptaki.

Na słabszą kondycję lasów Nadleśnictwa Babimost miały wpływ huraganowe wiatry w 2002 i 2007r. oraz stałe systematyczne obniżanie się poziomu wód gruntowych.

W praktyce leśnej wzorem działań podejmowanych w celu ochrony różnorodności biologicznej jest dążenie do utrzymania lub odtworzenia ekosystemów leśnych zbliżonych do lasów naturalnych. Zakłada się, że jedynie najbardziej zbliżony do naturalnego układ ekologiczny zapewnić może trwałość lasom i utrzymać ich optymalną produkcyjność.

Duże znaczenie gospodarcze mają szkody powodowane przez zwierzynę leśną (jeleń, sarna, daniel, dzik). Zapobiega się im w uprawach przez grodzenie i smarowanie repelentami. Ponadto w okresie zimy wykładane są drzewa zgryzowe dla zwierzyny w celu ograniczenia szkód w młodnikach.

Ważnym zadaniem leśników jest przeciwpożarowa ochrona lasu. Lasy Nadleśnictwa Babimost zaliczane są do I Kategorii zagrożenia pożarowego. Szczególne problemy stwarza bliskie sąsiedztwo wsi oraz łąk i pastwisk, z których część jest wiosną wypalana przez miejscową ludność. Strat powstałych w wyniku pożarów często nie da się oszacować. W płomieniach giną liczne gatunki fauny i flory łąkowej i leśnej, co pociąga za sobą zubożenie przyrody. Właśnie z powodu wypalania traw, największe natężenie pożarów występuje wczesną wiosną oraz latem (wysokie temperatury powietrza przy niskiej wilgotność ściółki).

Stan zagrożenia pożarowego obszarów leśnych jest przede wszystkim wynikiem działalności człowieka, nieostrożnie obchodzącego się z ogniem w lesie lub na gruntach z nimi sąsiadujących. Wielu pożarów można by uniknąć, gdyby ludzie odwiedzający nasze lasy zachowali ostrożność i zdrowy rozsądek.

Aby szybko wykrywać i likwidować powstałe pożary, przez cały okres zagrożenia pożarowego w nadleśnictwie dyżurują leśnicy, a cały teren nadleśnictwa obserwowany jest z dostrzegalni przeciwpożarowych.

Ze względu na swoje położenie Nadleśnictwo Babimost współpracuje z pięcioma Komendami Powiatowymi Państwowej Straży Pożarnej (w Zielonej Górze, Świebodzinie, Międzyrzeczu, Nowym Tomyślu i Wolsztynie).

Zgodnie z ustawą o lasach w Lasach Państwowych utworzono Straż Leśną, do której zadań należy m.in. zwalczanie przestępstw i wykroczeń w zakresie szkodnictwa leśnego i ochrony przyrody oraz wykonywanie innych zadań z zakresu ochrony mienia.

Duże zaludnienie, zagęszczona zabudowa wiejska oraz łatwość dostępu do kompleksów leśnych dzięki sieci dróg leśnych powoduje, że częstym wykroczeniem na terenach Nadleśnictwa są kradzieże drewna.

Innym powszechnym rodzajem szkodnictwa leśnego jest bezprawne korzystanie z lasu. Do jego form zalicza się m.in.: bezprawny wjazd pojazdem mechanicznym do lasu, wywóz nieczystości, palenie ognisk w miejscach niedozwolonych, wandalizm itp. Straż Leśna z całą stanowczością zwalcza ten rodzaj szkodnictwa leśnego, głównie za pomocą mandatów karnych, nakładanych w wysokości od 50 zł do 500 zł, oraz pouczeń. Szczególnie dotkliwie karany jest wywóz nieczystości do lasu.

Na bieżąco prowadzone są działania prewencyjne zmierzające do zapobieżenia i ograniczenia ww. zagrożeń. Straż Leśna ściśle współpracuje w tym celu z innymi służbami tj. Strażą Miejską, Strażą Pożarną, Policją, Strażą Leśną z sąsiednich nadleśnictw, Strażą Graniczną i Prokuraturą.

Pobierz Instrukcję Ochrony Lasu ( tom I i II).

Zobacz »

Najnowsze aktualności Najnowsze aktualności

Powrót

POROSTY - PREHISTORYCZNE ORGANIZMY

18.04.2016 | Paweł Smoliński

Porosty na ziemi pojawiły się już ponad 400 milionów lat temu, a więc wtedy kiedy nie istniały jeszcze rośliny naczyniowe.

Są bardzo rozpowszechnione i rosną niemalże na całej kuli ziemskiej. Preferują miejsca o bardzo trudnych warunkach środowiskowych takich jak jaskinie, wysokie góry, tundra, stepy, pustynie. Na terenie Nadleśnictwa Babimost występują dość masowo ze względu na liczne siedliska borowe.

Czym są porosty?

Porosty to organizmy żywe należące do Królestwa Grzybów (łac. Mycota). Uznaje się, że są to grzyby zlichenizowane, a ich ciało – czyli plecha, zbudowane jest z dwóch komponentów: strzępek grzyba i komórek glonów. Układ taki stwarza ogromne możliwości wegetacyjne. Zdolności higroskopijne grzyba pozwalają wychwycić najmniejsze ilości wody obecnej w otoczeniu, a glony dzięki obecności chlorofilu nawet w skrajnych warunkach są zdolne do przeprowadzenia procesu fotosyntezy. Obecnie występują we wszystkich długościach i szerokościach geograficznych. Od zimnych obszarów arktycznych po gorące tereny pustynne.

Budowa i wielkość plech

Analizując budowę porostów należy uwzględnić zarówno cechy zewnętrzne jak i wewnętrzne. Biorąc pod uwagę anatomię porostów, wyróżnia się dwa typy plech: homeometryczną – czyli niewarstwową, gdzie komponenty rozmieszczone są równomiernie i heterometryczną – w której mykobiont i fotobiont wyraźnie wykazują ułożenie warstwowe.

Budowa plechy heterometrycznej (warstwowej):

Znaczenie porostów w przyrodzie.

Choć porosty to grupa organizmów o niewielkich rozmiarach, ale rozpowszechnionych w środowisku, stanowi ważne ogniwo obiegu materii. W ekosystemach leśnych porosty pełnią funkcję rezerwuarów wody (epigeity i epifity), korzystnie wpływając na utrzymanie odpowiedniej wilgotności. Na ubogich siedliskach, na pożarzyskach, na piaszczystych glebach i skalnych ścianach, jako pionierzy życia, rozpoczynają naturalną sukcesję i tym samym umożliwiają poprzez użyźnianie podłoża osiedlanie się innych organizmów roślinnych. W niektórych rejonach świata są pokarmem dla zwierząt kopytnych (m. in. chrobotek reniferowy) a ze względu na swoją strukturę stają się schronieniem dla wielu gatunków bezkręgowców.

Porosty na ternie Nadleśnictwa Babimost

Na terenie zarządzanym przez Nadleśnictwo Babimost wydzielony został Obszar Natury 2000 PLH080063 "Bory Babimojskie", który obejmuje najlepiej zachowane w południowo-wschodniej części Ziemi Lubuskiej siedliska suchego boru chrobotkowego wykształconego na sandrach i wydmach śródlądowych. Ze względu na charakter podłoża jest bardzo duże prawdopodobieństwo trwałości siedliska. Najlepiej (typowo) wykształcone zbiorowiska Cladonio-Pinetum zajmują 57,19 ha -co stanowi niecałe 10 % obszaru o powierzchni całkowitej 619,65 ha. Na większości swojej powierzchni Obszar stanowi mozaikę boru chrobotkowego Cladonio-Pinetumi suboceanicznego boru świeżego Leucobryo-Pinetum. Cladonio-Pinetum rozwinięty jest w kilku postaciach: typowej (suchej) -z bewzględną dominacją w runie chrobotków z podrodzaju Cladina (C. arbuiscula, C. arbuscula ssp. mitis, C. rangiferina), nadających charakterystyczny siwy (szarawy) odcień dna lasu oraz żyznej (mszystej) -z całym zestawem i dużą ilościowością charakterystycznych taksonów chrobotków Cladoniasp.div., bez wyraźnej dominacji chrobotków o siwym lub białawym zabarwieniu, za to z większym udziałem chrobotków o plechach zielonych lub oliwkowych, w tym C. gracilis, C. furcatai in. a także z wyraźnym udziałem mchów właściwych. Warstwa zielna jest bardzo słabo rozwinięta.

Wśród porostów oznaczono 26 gatunków chrobotków Cladonia i 3 gatunki z rodzaju płucnica Cetraria. Spośród nich 6 to porosty objęte częściową ochroną: chrobotek leśny Cladonia arbuscula, chrobotek najeżony Cladonia portentosa, chrobotek reniferowy Cladonia rangiferina, chrobotek smukły Cladonia ciliata, płucnica darenkowa Cetraria muricata, płucnica islandzka Cetraria islandica.

Zobacz »